BAĞIMLILIK-BAĞLILIK

Bağlanma nedir?

            Ebeveyn ve çocuk arasındaki sevgi bağı, çocukluk dönemindeki gelişimsel yönü belirleyen en önemli temel değişkendir. Önemli olan bu bağın, bebeklikte nasıl kurulduğu ve çocukluk döneminde nasıl geliştiğidir. Oldukça temel bir yere sahip olan bu ilişki bağına “bağlanma” adı verilmektedir.

            Bağlanma, yakınlığı koruma gereksinimi, ayrılmaya ilişkin duyulan üzüntü, kayıplarda duyulan keder, güvenlik gibi daha sonra oluşan duygusal bağlarda önemli bir bileşendir. Sosyalleşmenin başarıyla gerçekleşmesi yönünden de önem taşır.

Bağlanmanın oluşumu:

Yeni doğan bebekler, diğer insanlardan gelen uyarıcılara tepki verebilecek donanıma sahiptirler.

·        Bebek yaklaşık iki haftalık iken insan sesini diğer seslere tercih etmeye başlar.

·        Dört haftalık iken ise diğer seslere oranla annesinin (bakımını üstlenen kişinin) sesini tercih etmeye başlar.

·         İki aylıkken göz teması kurmaya başlar.

·        Üç ve dört aylıkken bu bağlanma ilişkisi bilişsel ve duygusal dönüm noktasına ulaşır.

·        Bu dönemde “insan algısı” ve “zevk duygusu” birleşerek sosyal gülümsemeyi oluşturur.

·        Bebeğin, ebeveynlerinin yaptıklarına karşı gülümsemesi, bebekle kurulacak olan sağlıklı bağlanmaya ilişkin güçlü bir garanti olarak düşünülür.

·        6-9 aylık bebekler güçlü önceliklerini ve ihtiyaçlarını annelerine (ya da bakıcılarına) göstermeye başlarlar.

·        Bu dönemde iki olumsuz duygu gelişir:

1.    Annenin ayrılması ile yaşanan ayrılık kaygısı

2.    Bilinmeyen kişilere karşı duyulan yabancı kaygısı

·        Bebeğin ihtiyaçlarına karşı dikkatli ve uyanık olan anne bebeği ile güvenli bir bağlanma oluşturur.

·        Güvenli bağlanan çocuklar olumlu kendilik değeri ve kendine güven geliştirirler. Kendi yetenekleri dahilinde başarıyla sorunların üstesinden gelebilirler.

Bağlılık nedir?

            Güvenli bağlanmanın oluşması durumunda bebek ile anne arasındaki ilişki “bağlılık” olarak nitelendirilmektedir.

Bağımlılık nedir?

            Bağlanmanın oluşum sürecinde,

·        Anne zorlayıcı ise, bebek annesine karşı dirençli ya da belirsiz olacaktır.

·        Anne mesafeli ve öfkeli ise bebek kaçınıcı olacaktır.

·        Anne ihmal edici ya da reddedici ise bebek dezorganize biçimde bağlanacaktır.

            Yukarda tanımlanan üç bağlanma örüntüsü bebeğin ihtiyaçlarının uygun biçimlerde karşılanmasından uzak güvensiz bağlanma türleridir.

            Güvensiz bağlanan çocuklar daha “bağımlı” ilişkiler geliştirirler. Bağımlı çocuklar ise düşük kendilik saygısı sergilerler.

Çocuğumun güvenli bağlanma geliştirmesine nasıl yardımcı olabilirim?

·        Bağlanmanın oluşum döneminde bebeğimin ihtiyaçlarına karşı dikkatli ve uyanık olabilirim.

·        Çocuğum bağlanmanın oluşum döneminden geçmiş ve güvensiz bağlanma geliştirmiş ise bir uzmanın yardımına başvurabilirim.

Uzman bu konuda neler yapabilir?

·        Anne-baba tutumlarının biçimlenmesine ve varolan hatalı davranış kalıplarının değiştirilmesine yardımcı olabilir.

·        Oyun terapisi yardımı ile çocuğun varolan güvensiz bağlanma örüntüsünün yerini güvenli bağlanma örüntüsünün almasına yardımcı olabilir.

Kaynakça